ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ

Προσωπικός Καβάφης: Ποιο ποίημα του Κ. Π. Καβάφη  ξεχωρίζετε;

Ἀθηνᾶ Κακούρη: Ἀν εἶναι νά περιοριστῶ σέ ἕνα μόνον, ( πράγμα πού θεωρῶ ἀκρωτηριασμό,καί τό δηλώνω!) θά κρατήσω τήν «Ιθάκη». Μπορεῖ νά γίνει πυξίδα ζωῆς τό ποίημα αὐτό. Ἔχει ὅλη τήν ὁρμή πού πρέπει νά ὁδηγεῖ τόν καθένα μας νά προσπαθεῖ καί νά τολμᾶ καί ποτέ νά μήν ἐγκαταλείπει τόν ἀγώνα γιά τήν κατάκτηση τῆς οὐσίας. Αὐτή εἶναι ἡ Ἰθάκη, ἡ οὐσία.

Π.Κ.: Ποιος είναι ο αγαπημένος σας στίχος από το έργο του;

Ἀ.Κ.: Γιά Λακεδαιμονίους θά μιλοῦμε τώρα…. Εἶναι ὁ τελευταῖος στίχος τοῦ ποιήματος μέ τίτλο  …Στά 200 π.Χ. Οἰκτείρει ὁ Καβάφης τούς Σπαρτιάτες πού δέν καταδέχθηκαν νά πολεμήσουν μέ ἀρχηγό τους ἕναν μή-Σπαρτιάτη, ἕναν Ἀλέξανδρο. Κι ἔτσι ἔμειναν ἔξω ἀπό ὅλο τό λαμπρό ἐπίγευμα τοῦ Ἑλληνιστικοῦ πολιτισμοῦ. Οἰκτείρει, νομίζω, τόν καθέναν μας πού δέν κρατᾶ τά μάτια του καρφωμένα  στόν σκοπό ἀλλά μεμψιμοιρεῖ γιά τόν ἀρχηγό, ἤ γιά τόν συμπολεμιστή ἤ γιά κάτι ἀνάλογο,  δευτερεῦον.

Π.Κ.: Ποιο θεωρείτε ότι είναι το χαρακτηριστικό που καθιστά την ποίησή του ιδιαίτερη;

Ἀ.Κ.: Ἄν ἦταν ἕνα τό χαρακτηριστικό καί ἄν μποροῦσε νά λεχθεῖ σέ μιά-δυό φράσεις, τότε ὁ Καβάφης δέν θά ἦταν μέγας ποιητής οὔτε θά χρειάζονταν οἱ ἐκατοντάδες σελίδες ὅπου μεγάλοι διανοητές ἀναλύουν τό ἔργο του. 

Π.Κ.: Γράψτε μας μία ιδέα του ποιητή με την οποία συμφωνείτε και μία με την οποία διαφωνείτε.

Ἀ.Κ.: Δέν τό βρίσκω εὔκολο –ἴσως μάλιστα οὔτε κἄν ἐφικτό – νά ἀποστάξω μέ βεβαιότητα ἀπό μιά τέτοια ποίηση ἰδέες ἁπλές πού νά σηκώνουν περιγραφή, συμφωνία ἤ  ἀντίκρουση.

Π.Κ.: Ο Κ.Π.Καβάφης είναι για σας περισσότερο ελληνικός, οικουμενικός, αισθησιακός, ανατρεπτικός, αινιγματικός, όλα μαζί ή… (και) κάτι άλλο;

Ἀ.Κ.: Φοβᾶμαι  τίς ἁπλουστεύσεις καί τίς γενικότητες. Δέν ξέρω τί ἐννοεῖτε μέ αὐτούς τούς χαρακτηρισμούς πού μοῦ προτείνετε.

Π.Κ.: Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η στάση ζωής που προτείνει ο ποιητής με το έργο του;

Ἀ.Κ.: Τήν κατάφαση. Τό νά καταλάβεις καλά  ποιός εἶσαι, ποῦθε ἔρχεσαι, ποιό εἶναι τό χρέος σου, καί πόση χαρά ἔχει ἡ διαδρομή τῆς ζωῆς σου ἐφ’ὅσον τῆς δίνεις ἕνα νόημα. Νόμιζω πώς μᾶς παρακινεῖ  ὁ ποιητής νά νοιώσουμε βαθειά  του τί μπορεῖ νά προσφέρει στόν καθένα μας  ἀφ’ἑνός ἡ ὀμορφιά – τῶν ἀντικειμένων, τῶν ἀνθρωπίνων μορφῶν, τῶν πράξεων- καί ἀφ’ἑτέρου ὁ σεβασμός καί ἡ ἐγκαρτέρηση γιά ἐκεῖνα πού δέν εἶναι στό χέρι τῶν ἀνθρώπων ἀλλά μοναχά τῶν θεῶν. Καί ἔτσι νά ζ ή σ ο υ μ ε, ὡς κεντρικά πρόσωπα, οὐσιώδη. 

Π.Κ.: Πιστεύετε ότι ο ποιητής έχει να πει κάτι στους σημερινούς έφηβους, τη γενιά των κινητών, του Facebook αλλά και της κρίσης;

Ἀ.Κ.: Θά ἀντιστρέψω τό ἐρώτημα: Ἔχει ἠ σημερινή γενιά κάτι ένδιαφέρον νά  ἀκούσει ἀπό τόν Καβάφη; Καί ἀπαντῶ ΝΑΙ! Αὐτή ἀκριβῶς ἡ γενιά ἔχει ἀνάγκη ὄχι ἁπλῶς νά ἀκούσει, ἀλλά νά τόν διαβάσει πάλι καί πάλι, νά τόν άποστηθίσει προκειμένου νά τόν  ἀφουγκραστεῖ προσεκτικά,  γιατί ὁ Καβάφης δέν εἶναι ὁ διαλαλλητής τῆς παραίτησης, τῆς ἄκριτης ὑποταγῆς στή μόδα, τῆς λησμονιᾶς τοῦ παρελθόντος καί τῶν ἀνέμυαλων  ἀπαιτήσεων ἀπό τό μέλλον. Σ’ἕναν κόσμο ὅπου φυσοῦν  οἱ φοβεροί ἄνεμοι τοῦ ἐπιφανειακοῦ, τοῦ ἐφήμερου, τοῦ φαίνεσθαι , οἱ ἔφηβοι πού δέν θά σταθοῦν νά ἀκούσουνε προσεκτικά τόν μεγάλο ποιητή, θά παρασυρθοῦν σάν  τά σκύβαλα στόν ἀφρό τῶν ποταμῶν πού τρέχουν καί χάνονται δίχως ν’ ἀφήσουν τό παραμικρό  ἴχνος πίσω τους. Κι ἔτσι θά χαραμίσουν τή ζωή τους.

Π.Κ.: Ποιο από τα ποιήματα του Κ.Π.Καβάφη θεωρείτε ότι είναι πιο επίκαιρο από ποτέ;

Ἀ.Κ.: Δέν ἦταν δημοσιογράφος, ὁ ἄνθρωπος. Ἐμᾶς γιατί πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ ἠ ἐπικαιρότητα; Λέω καλύτερα νά  σταθοῦμε καί νά τόν διαβάσουμε  πιό περίσκεπτα, ὡς διαχρονικόν πού εἶναι.

Π.Κ.: Γράψτε μας τρεις (3) λέξεις που σας θυμίζουν τον Κ.Π. Καβάφη.

Ἀ.Κ.: 

Α. Χρέος

Β. Μνήμη

Γ. Σῶμα

Π.Κ.: Αν ζούσε σήμερα ο ποιητής, θα έπαιρνε το Νόμπελ Λογοτεχνίας;

Ἀ.Κ.: Ἄν ἦταν νά διελέξει σήμερα ὁ Καβάφης ἀνάμεσα στό Νόμπελ τῆς Λογοτεχνίας καί στήν παγκόσμια φήμη του, τί νομίζετε σεῖς πῶς θά διάλεγε; Ἐμένα μοῦ φαίνεται πώς θά χαμογελοῦσε: Γιά Νόμπελ θά μιλοῦμε τώρα;

***

Η Αθηνά Κακούρη γεννήθηκε το 1928 στην Πάτρα, σε οικογένεια κεφαλονίτικης καταγωγής. Πέρασε τον πόλεμο και την Κατοχή στην Αθήνα. Μετά την Απελευθέρωση, επέστρεψε στην Πάτρα, όπου εργάστηκε στο γραφείο πρακτόρευσης πλοίων και πετρελαιο-ειδών του πατέρα της Χαρίλαου. Δημοσίευσε τα πρώτα της κείμενα, χρονογραφήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις, στην εφημερίδα «Νεαλόγος» της Πάτρας. Το 1952, στον διαγωνισμό μετάφρασης αμερικανικών διηγημάτων που προκήρυξαν οι εκδόσεις «Ίκαρος» (στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν: Κωνσταντίνος Τσάτσος, Κ. Θ. Δημαράς, Απόστολος Σαχίνης), η νεαρή Αθηνά κέρδισε βραβείο, το οποίο συνοδευόταν από χρηματικό έπαθλο 200.000 δραχμών. Το 1959, έχοντας κατά νου την επιτυχία της Αγκάθα Κρίστι, έγραψε ένα αστυνομικό διήγημα, τοποθετημένο στην Πάτρα του ’50, και το έστειλε στην Ελένη Βλάχου, η οποία δεν της απάντησε ποτέ. Το έστειλε έπειτα στον «Ταχυδρόμο», όπου δημοσιεύτηκε με εικονογράφηση του Μποστ. Άρχισε έτσι, να δημοσιεύει αστυνομικά διηγήματα με ήρωες τον αστυνόμο Γεράκη, την Τούλα, μια νοικοκυρά, και τον κοσμοπολίτη Νάσο Δαπόντε, υπάλληλο της Ιντερπόλ. Στον «Ταχυδρόμο» υπέγραφε επίσης μεγάλα ρεπορτάζ. Την ίδια εποχή, έγραψε μια ραδιοφωνική σειρά, συνεργάστηκε με διάφορα έντυπα και ασχολήθηκε με τη μετάφραση. Το πρώτο της βιβλίο με αστυνομικά διηγήματα (Το 218 ονόματα) εκδόθηκε το 1963 και το δεύτερο (Αλάτι στα φιστίκια) το 1974, τη χρονιά δηλαδή που εκδόθηκε και το πρώτο της αστυνομικό μυθιστόρημα, «Κυνηγός φαντασμάτων». Εντωμεταξύ ,το 1970 είχε εκδοθεί το νεανικό ιστορικό μυθιστόρημα της «Ο δραπέτης της Αυλώνας». Από το 1976 και επί 15 χρόνια ταξίδευε ανάμεσα στην Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία. Άλλα μυθιστορήματα της είναι: «Της τύχης το μαχαίρι», «Με τα φτερά του Μαρίκα», «Η σπορά του ανέμου», «Ο χαρταετός», «Αύριο», «Πριμαρόλια», το οποίο βραβεύτηκε με το Βραβείο Νικηφόρου Βρεττάκου, το μυθιστόρημα «Θέκλη» με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2005, και το «Ξιφίρ Φαλέρ». Το 2010 εκδόθηκε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με τα χέρια σταυρωμένα».

ΒΙΒΛΙΑ

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ

(2013)   1821 Η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε, Εκδόσεις Πατάκη

(2011)   Κυνηγός φαντασμάτων, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη

(2011)   Πασαδόροι και βαστάζοι, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2011)   Πασαδόροι και βαστάζοι, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2010)   Με τα χέρια σταυρωμένα…, Εκδόσεις Πατάκη

(2009)   Ξιφίρ Φαλέρ, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2007)   Κυνηγός φαντασμάτων, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2005)   Θέκλη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2002)   Ο χαρταετός, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2001)   Η κομμένη κεφαλή, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2001)   Οι κήποι του διαβόλου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2000)   Έγκλημα της μόδας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2000)   Της τύχης το μαχαίρι, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(1998)   Πριμαρόλια, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(1995)   Αύριο, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(1994)   Η σπορά του ανέμου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(1993)   Με τα φτερά του Μαρίκα, Κέδρος

(1989)   Της τύχης το μαχαίρι, Ερμής

(1974)   Αλάτι στα φυστίκια, Ερμής

 

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

(2011)   Ελληνικά εγκλήματα 4, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2011)   Ελληνικά εγκλήματα 4, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2009)   Ελληνικά εγκλήματα 3, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2008)   Ελληνικά εγκλήματα 2, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2008)   Ευάλωτη γη, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

(2007)   Ελληνικά εγκλήματα, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2007)   Συγγραφικές εμμονές, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2005)   Patra, the Face of the City, Τοπίο

(2005)   Πάτρα, το πρόσωπο της πόλης, Τοπίο

(2001)   Οκτώ θανάσιμα αμαρτήματα, Εκδόσεις Πατάκη

(1997)   Συνάντηση, Ινστιτούτο Βιβλίου και Ανάγνωσης Κοζάνης

 

Μεταφράσεις

(2012)   Ελλάδα – Κίνα, Εκδόσεις Πατάκη

(2008)   Dickens, Charles, 1812-1870, Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

(2007)   McCabe, Robert A., Στο δρόμο για την Ελλάδα, Εκδόσεις Πατάκη

(2004)   Ελλάδα, τα χρόνια της αθωότητας, Εκδόσεις Πατάκη

(1997)   Arthur, Robert, Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και οι τρεις ντετέκτιβ στο μυστήριο της μούμιας που ψιθύριζε, Ψυχογιός

(1997)   Arthur, Robert, Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και οι τρεις ντετέκτιβ στο μυστήριο του τραυλού παπαγάλου, Ψυχογιός

(1997)   Arthur, Robert, Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και οι τρεις ντετέκτιβ στο μυστικό του πύργου της φρίκης, Ψυχογιός

(1997)   Churchill, Winston Leonard Spencer, 1874-1965, Τα νεανικά μου χρόνια, Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός

(1997)   Swift, Jonathan, 1667-1745, Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ, Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός

(1996)   Graves, Robert, 1895-1986, Βελισάριος, Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός

 

Λοιποί τίτλοι

(2012)   Συλλογικό έργο, Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα, Εκδόσεις Καστανιώτη [επιμέλεια]

(2012)   Συλλογικό έργο, Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα, Εκδόσεις Καστανιώτη [επιμέλεια]