ΤΟ ΠΙΟΝΙ [1894]

Πολλάκις, βλέποντας να παίζουν σκάκι,
ακολουθεί το μάτι μου ένα Πιόνι
οπού σιγά-σιγά τον δρόμο βρίσκει
και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.
Με τέτοια προθυμία πάει στην άκρη
οπού θαρρείς πως βέβαια εδώ θ’ αρχίσουν
οι απολαύσεις του κ’ οι αμοιβές του.
Πολλές στον δρόμο κακουχίες βρίσκει.
Λόγχες λοξά το ρίχνουν πεζοδρόμοι·
τα κάστρα το χτυπούν με τες πλατειές των
γραμμές· μέσα στα δυο τετράγωνά των
γρήγοροι καβαλλάρηδες γυρεύουν
με δόλο να το κάμουν να σκαλώσει·
κ’ εδώ κ’ εκεί με γωνιακή φοβέρα
μπαίνει στον δρόμο του κανένα πιόνι
απ’ το στρατόπεδο του εχθρού σταλμένο.

Aλλά γλιτώνει απ’ τους κινδύνους όλους
και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.

Τι θριαμβευτικά που εδώ προφθαίνει,
στην φοβερή γραμμή την τελευταία·
τι πρόθυμα στον θάνατό του αγγίζει!

Γιατί εδώ το Πιόνι θα πεθάνει
κ’ ήσαν οι κόποι του προς τούτο μόνο.
Για την βασίλισσα, που θα μας σώσει,
για να την αναστήσει από τον τάφο
ήλθε να πέσει στου σκακιού τον άδη.

(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)

4 comments on “ΤΟ ΠΙΟΝΙ [1894]

  1. Ο/Η Βασίλης Μπούφης λέει:

    Αν και παίζω σκάκι πολλά χρόνια, ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι η ζωή είναι σα μια σκακιέρα κι εμείς οι άνθρωποι είμαστε τα πιόνια της. Το σκάκι έχει αρχή και τέλος, όπως και η ζωή. Ανάλογα τις «κινήσεις» που κάνουμε, διαμορφώνεται και η ζωή μας. Αν «παίξουμε» καλά και δυνατά, το τέλος δε μας απασχολεί. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τόσο η ίδια η ζωή όσο και ο θάνατος έχουν να κάνουν με αξίες και ιδανικά!!!

  2. Ο/Η Αριάδνη Μάκαρη λέει:

    Το ποίημα του Κ.Π.Καβάφη με τίτλο «Το πιόνι» είναι ένα από τα αγαπημένα μου. Το ποίημα αυτό έχει ως θέμα ένα πιόνι που ξεκινώντας από τη μία άκρη της σκακιέρας και μετά από πολλές δυσκολίες καταφέρνει να φτάσει στην άλλη. Όταν φτάνει εκεί όμως, αντί να ανταμειφθεί για τους αγώνες του, θυσιάζεται για χάρη του παιχνιδιού και ανασταίνει τη βασίλισσα που θα βοηθήσει να κερδηθεί ο αγώνας. Τα συναισθήματα που μου προκαλεί είναι δέος και θαυμασμός γι αυτό το μικρό πιόνι, που παρά τα εμπόδια που συνάντησε στον δρόμο του, πρόθυμα πηγαίνει να θυσιαστεί. Επίσης μου δίνει ελπίδα, γιατί κι εμείς σαν άνθρωποι είμαστε μικροί και ασήμαντοι σαν εκείνο το πιόνι και στη διάρκεια της ζωής μας παρόλα τα εμπόδια που συναντούμε, συνεχίζουμε μέχρι να φτάσουμε στον στόχο μας. Μου αρέσει όμως κι επειδή αντιπροσωπεύει όλους εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν για ένα μεγαλύτερο, ανώτερο σκοπό και ποτέ δεν πήραμε τον χρόνο να τιμήσουμε τον αγώνα τους, όπως σπάνια αναλογιζόμαστε την αξία ενός πιονιού σε έναν αγώνα σκάκι. Για όλους τους παραπάνω λόγους το ποίημα αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα μου.

  3. Ο/Η Μαριέττα Γκίκα λέει:

    Η αλήθεια είναι πως πάντα σκεφτόμουν ότι η ζωή είναι σαν μία παρτίδα σκάκι. Γιατί όταν στο σκάκι κάνεις μία λάθος κίνηση, μπορεί να κριθεί και ολόκληρη η παρτίδα. Με τον ίδιο τρόπο έτσι και στη ζωή μετά από μία λανθασμένη κίνηση είτε επαγγελματική είτε προσωπική, μπορεί να κριθεί άμεσα και το μέλλον. Ο δάσκαλος του σκακιού μου είχε πει πως μέσα από το σκάκι εμφανίζονται και κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ανθρώπου, πχ ευαισθησία, επιθετικότητα. Γι αυτό το λόγο αυτό είναι το αγαπημένο μου ποίημα του Καβάφη. Αναφέρεται στην προσπάθεια του πιονιού να ξεκινήσει από την δεύτερη για να φτάσει στην όγδοη γραμμή, ξεπερνώντας όλα τα εμπόδια που θα προσπαθήσουν να το σταματήσουν. Αυτό μου θυμίζει την νευρικότητα και το άγχος πριν από έναν μεγάλο αγώνα και την αγωνία, αν θα καταφέρει τελικά το πιόνι να θυσιαστεί για να γίνει βασίλισσα ή οποιοδήποτε άλλο κομμάτι. Μου θυμίζει όλα τα χρόνια που κάνω σκάκι και τον ενθουσιασμό ή την στεναχώρια μετά από κάθε αγώνα. Έτσι είναι όμως και η ζωή. Προσπαθούμε να ξεπεράσουμε όλα τα εμπόδια που θα βρεθούν μπροστά μας για να πετύχουμε τους στόχους μας και να πραγματοποιήσουμε τις επιθυμίες μας.

  4. Ο/Η ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ λέει:

    ΤΟ ΠΙΟΝΙ
    Ο Καβάφης στο ποίημα «Το πιόνι» παίρνοντας έμπνευση από το σκάκι, το αγαπημένο του παιχνίδι, που είναι και το δικό μου αγαπημένο, παρουσιάζει με έναν έμμεσο τρόπο ένα πρότυπο συμπεριφοράς. Ο ποιητής προβάλλει και εξυμνεί την αυταπάρνηση που δείχνει το πιόνι, όχι για να πάρει το ίδιο κάποιο όφελος αλλά για να προσφέρει στον στρατό του το πλεονέκτημα ενός ισχυρότερου παίκτη μια πράξη που έρχεται σε αντίθεση με τη συνηθισμένη ανθρώπινη συμπεριφορά (φιλαρχία και φιλοπρωτία ). Το πιόνι είναι ο άνθρωπος εκείνος που έχει τη πνευματική ωριμότητα να αναγνωρίσει, και την ψυχική δύναμη να παραδεχτεί, πως υπάρχουν γύρω του άνθρωποι πιο ικανοί και χαρισματικοί ενώ έχει την ικανότητα να καταλάβει μέχρι που φτάνουν οι δυνάμεις του. Το Πιόνι είναι πρόθυμο να θυσιαστεί για τη βασίλισσα του στρατού, κι αυτό γιατί εκείνη είναι ισχυρότερη και πολύ πιο αποτελεσματική. Η βασίλισσα συμβολίζει τους ξεχωριστούς προικισμένους και χαρισματικούς ανθρώπους. Πρόκειται, για τους ανθρώπους εκείνους που μπορούν να επηρεάζουν τους γύρω τους, με τη δύναμη του προσωπικού τους παραδείγματος. Άνθρωποι οι οποίοι είναι προικισμένοι με την δυνατότητα της σκέψης, με συναισθηματική νοημοσύνη και γρήγορη αντίληψη τόσο σε σχέση με τα δεδομένα της εποχής, όσο και σε σχέση με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Στοιχεία που τους επιτρέπουν να ξεχωρίζουν αμέσως μέσα στην κοινωνία και που τους κάνουν ηγέτες , έστω κι αν οι ίδιοι δεν το επιδιώκουν. Είναι δηλαδή οι άνθρωποι εκείνοι που είναι γεννημένοι ηγέτες. Το ίδιο το πιόνι δεν είναι ηγέτης, ούτε έχει τόση δύναμη με την απλή παρουσία του, ώστε να συνεισφέρει αποτελεσματικά στη νίκη. Η θυσία του ωστόσο φτάνοντας ως το τέρμα της σκακιέρας, προσφέρει στον στρατό του το προνόμιο της βασίλισσας, το προνόμιο ενός πού ισχυρού παίκτη. Το πιόνι με την αυταπάρνηση που δείχνει και κινούμενο μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του, αποδεικνύει πως όσο κι αν το θεωρούμε αδύναμο ή ασήμαντο, μπορεί να προσφέρει περισσότερο από τα άλλα ισχυρά πιόνια του παιχνιδιού. Το πιόνι δεν διεκδικεί για τον εαυτό του δόξα, αγωνίζεται με ανιδιοτέλεια και δείχνει πόσο μεγάλη σημασία έχει η συμμετοχή του αν αξιοποιηθεί ολοκληρωτικά.
    ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
    Γ1
    Β΄ ΤΟΣΙΤΣΕΙΟ-ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΚΑΛΗΣ

Σχολιάστε